Dagiti residente ti Maui a naapektaran iti uram a nangrugi idi Agosto 8 mabalin a pampanunotenda no maikarida a mangawat iti FEMA disaster assistance. Adtoy dagiti sungbat ti sumagmamano kadagiti masansana maisaludsodyo:
Q: No nakaawatak iti tulong manipud ti American Red Cross wenno sabali pay a boluntario nga ahensia kalpasan dagiti uram, maikaraik kadi iti tulong ti FEMA?
A: No nadadael ti balayyo wenno nakaro ti pannakadadael ti estruktura gapu ti uram, maparegtakayo nga agaplikar ti FEMA. Uray no nakaawatka iti tulong manipud iti American Red Cross wenno dadduma pay a boluntario nga ahensia, kasapulam a kumpletuen ti aplikasion ti FEMA tapno maikonsiderar para iti pederal a tulong iti didigra (federal disaster assistance).
Q: Nag-aplayak iti FEMA ket naibaga kaniak a diak kualipikado para iti tulong. Kayatna kadi a sawen a saanko a namnamaen ti aniaman a tulong manipud iti FEMA?
A: Saan. Adu dagiti kita ti tulong a mabalin a kualipikadoka. No dikay masigurado no apay a nasarakankayo a saan a maikari iti maysa a kita ti tulong ti FEMa, makisaritakayo iti especialista iti FEMA Helpline at 800-621-3362. Sakbay nga isuratmo ti suratmo a mangidawat ti FEMA nga usigenna manen ti determinasionna, mabalinmo met a bisitaen ti aniaman a silulukat a Disaster Recovery Center. Mabalin met a tulongannaka dagiti espesialista sadiay a mangi-upload kadagiti dokumento iti account-mo. Tapno mabirokan ti asideg kadakayo a sentro, bisitaenyo ti fema.gov/drc.
Q: Saan nga napennek ti panagsolbar ti Seguro (insurance settlement) ko ti amin a kasapulak tapno matulongannak nga makarecover kalpasan ti didigra. Mabalin kadi ti agaplikar para ti kanayonan a tulong manipod iti FEMA?
A: Wen, mabalin mo ti agaplikar ti FEMA para ti kanayonan a tulong. No naawatmo ti maximum settlement manipud iti kompania ti segurom ken adda pay laeng dagiti san a natungpal a kasapulan a mainaig iti didigra, agsuratka iti FEMA ken ilawlawagmo dagiti kasapulam. Iramanmo met dagiti dokumento ti settlement manipud iti kompania ti segurom.
Q: Mabalin kadi nga agsina ti adu a tao iti sangakabbalayak nga ag-file iti tulong ti FEMA?
A: Wen, Kadawyan a maysa laeng nga aplikasion ti mabalin nga isubmitir para iti tunggal sangkabbalayan. Nupay kasta, idiay Hawaii, a sadiay adu a kaputotan ti pamilia ti agnanaed iti maymaysa a pagtaengan ti sumagmamano a saan nga agkakabagian iti pagtaengan ti maymaysa a pamilia, maparegta dagiti aplikante nga agsurat iti FEMA tapno ilawlawagda ti kasasaad ti panagbiagda no ti FEMA ket nangipatulod kadakuada iti nasapa a determinasion a saanda a maikari. Mabalinmo nga ilawllawag a ti nadadael a pagtaengan ket isu ti kangrunaan a pagnanaedam (a nagnaedam iti nasurok nga innem a bulan iti makatawen) ngem daytoy ket naisina a sangakabbalayan manipud iti sabali nga aplikante nga agus-usar iti isu met laeng nga adres. Awagam ti FEMA Helpline at 800-621-3362 tapno maammuam no ania dagiti dokumento a kasapulam nga isubmitir.
Q: Napukaw dagiti kabagiak iti uram ti Maui. Makatulong kadi ti FEMA kadagiti gastos iti pannakaitabon?
A: Ti pannakapukaw ti ay-ayaten ket maysa a di mailadawan a trahedia. Binaliwan ti FEMA ti polisiana tapno masigurado nga ar-aramidenmi ti amin a kabaelanmi a tumulong. Mabalin a karaman kadagiti maikari a gastos iti pumpon ket mabalin a ramanenna ti gastos ti lungon wenno urn, serbisio iti pumpon ken pannakaibiahe ti natay ken/wenno agingga iti dua a kameng ti pamilia iti lugar tapno mailasin ti ay-ayatem, no dayta ti kalikaguman dagiti autoridad ti estado/local. Tapno agkiddawka iti tulong iti pumpon, masapul nga umuna nga agaplikar iti FEMA. Para iti ad-adu pay nga impormasyon, makisarita iti espesialista ti FEMA aniaman a silulukat a Disaster Recovery Center. (Agbirok ti maysa ditoy: fema.gov/drc) Mabalinmo pay nga tawagan ti FEMA Helpline at 800-621-3362.
Q: No saanak nga umili ti U.S (U.S. citizen), mabalin kadi nga adda sabali iti sangakabbalayanko nga agaplikar iti tulong ti FEMA?
A: Wen. Tapno makualipikar iti tulong manipud iti Indibidual ken sangakabbalayan nga programa (Individuals and Households Program) ti FEMA, sika wenno ti maysa a kameng ti sangakabbalyanmo ket masapul nga umili ti U.S, saan nga umili ti U.S.a nasional wenno kualipikado a ganggannaet. Nupay kasta, dagiti awan dokumentona a pamilia nga addaan iti nadumaduma a kasasaad ti imigrasion kasapulanda laeng ti maysa a pamilia nga addaan iti numero ti Social Security tapno makaaplay. Dayta a kameng ti pamilia ket mabain a menor de edad nga ubing nga umili ti U.S., maysa a saan nga umili ti U.S a nasional, wenno kualipikado a gangannaet.
- Masapul nga makipagnaed ti menor de edad nga ubing iti nagannak wenno iti mangaywan nga agaplikar iti biangda. Saan a kasapulan nga ipaay ti nagannak wenno mangaywan ti aniaman nga impormasion maipapan iti bukodda a kasasaad ti imigrasion wenno agpirma iti aniaman a dokumento maipapan iti bukodda a kasasaad.
- Ti kualipikado a ganggannaet ket maysa a legal a termino a dagiti panangilawlawagna ket mairaman ti legal a permanente a residente wenno addaan iti “green card”; maysa a tao a naawat a kas maysa a refugee; maysa a tao a naikkan iti asylum; maysa a tao a saan a naikkan iti deportasion; maysa a tao nga addaan iti “T” wenno “U” visa, wenno dagiti tattao a naikkan iti kasasaad kas Cubano ken Haitian a sumrek.
- Amin a disaster recovery centers-tayo ket natalged a lugar para iti Tunggal maysa a makagun-od iti tulong, aniaman ti kasasaadmo iti imigrasion.
Q: Apay nga iturongnak ti FEMA iti U.S. Small Business Administration para iti pautang?
A: Mabalin nga iturongnaka ti FEMA iti SBA uray no awan iti negosio wenno pagtaengan. Dagiti utang ti SBA ti kadakkelan a gubuayan ti pederal a pondo ti didigra para kadagiti tattao a naapektaran kadagiti didigra. Mabalin a maited dagiti nababa ti interesna a pautang iti didigra tapno masakupan dagiti pannakapukaw a saan a naan-anay a nabayadan ti Seguro wenno dadduma pay a gubuayan. Ti panangileppas iti pautang ti SBA ket napateg a paset ti proseso. No saan a maaprobaran ti SBA ti aplikasionmo iti pautang, mabalinnaka nga iturong ti SBA iti programa ti Tulong iti Dadduma a Kasapulan ti FEMA (FEMA’s Other Needs Assistance program) para ti posible a kanayonan a tulong. Ti saan a panangisubli iti aplikasion ket mabalin a mangdiskualipika kenka manipud iti dadduma pay a tulong nga ituktukon ti FEMA para iti pannakatarimaan ti kotse a mainaig iti didigra, nasken a banag iti pagtaengan ken kasapulan a gastos a mainaig iti didigra.
Q: Apektaran kadi ti tulong ti FEMA iti didigra dagit bayadko iti Social Security wenno dadduma pay a benepisio ti gobierno?
A: Haan, No. Awan ti buis ti tulong ti FEMA ken saan nga apektaran ti Social Security, Medicare wenno Medicaid. Tulong ti FEMA ket saan nga apektaran dagiti benepisio ti Supplementa Nutrition Assistance Program, wenno SNAP, wenno dadduma pay a pederal a programa ti welfare ken entitlement.
Q: Kasano ak nga makualipikado kualipikado para ti $700 a bayad nga ituktukon ti FEMA kadagiti nakalasat ti uaram?
A: Mabalin nga ipaay ti FEMA ti pinansial a tulong iti sidong ti programa ti Tulong Dadduma a Kasapulan (Other Needs Assistance Program) kadagiti aplikante nga addaan iti dagus wenno kritikal a kasapulan. Limitado ti Critical Needs Assistance iti maminsan a $700 a bayad iti tunggal sangakabbalayan. Mabalin a naidestieroka manipud iti kangrunaan a pagnanaedam wenno kasapulam ti tulong tapno umakarka manipud iti kangrunaan a pagnanaedam sakbay ti didigra nga agturong iti temporario a pagkamangan iti sabali a lugar. Dagit dagus wenno kritikal a kasapulan ket makaispal iti biag ken mangsustiner iti biag ken ramanenna dagiti sumaganad ngem saan laeng a dagitoy: danum, taraon, first-aid, reseta, gatas para kadagit maladaga, lampin, mausar a suplay ti medisana, nalagda nga alikamen a medical, personal nga alikamen a pangdalus, ken gasoline para iti transportasion. .
Q: Maysaak nga agab-abang. Mabalin kadi ti makagun-od iti tulong manipud iti FEMA?
A: Wen. Dagiti agab-abang a nadadael ti pagtaenganda ken sanikua gapu kadagiti uram ket mabalinda ti agablikar iti tulong ti pederal. Makatulong ti pondo ti FEMA a mangbayad iti temporario a balay. Mabalin met a kualipikado dagiti agab-abang iti pondo tapno masukatan wenno matarimaan dagiti kasapulan a personal a sanikua kas iti lugan, muebles, alikamen, kawes, didigra a gapuanan dagiti medical/dental a kasapulan, libro a pagadalan wenno alikamen ti eskuwelaan. .
Q: Saan nga Ingles ti katutubok a pagsasao. Adda kadi tao idiay FEMA nga makasao iti lengguahek?
A: Wen. Ti Helpline ti FEMA iti 800-621-3362 ket addaan iti staff 24 nga oras iti inaldaw, pito nga aldaw iti makalawas, nga addaan kadagiti espesialista nga agsasao iti adu a lengguahe. No agus-usar ka ti video relay service, serbisio ti telepono nga captioned wenno dadduma pay ited mo ti FEMA ti numerom para iti dayta a serbisio. Mangitukon pay ti FEMA kadagiti libre a serbisio tapno matulongan dagiti nakalasat a makikomunikar kadagiti kameng ti FEMA iti telepono wenno kadagiti Disaster Recovery Centers. Mabalin met ti personal a pangipatarus iti sign language babaen ti kiddaw kadagiti recovery center. Tapno masarakan ti recovery cente, mapanka ti fema.gov/drc.
- Tapno makisarita iti maysa nga Espaniol nga operator iti FEMA Helpline, i-press ti 2. Para iti interpreter nga agsasao iti lengguahem, i-press ti 3
Para iti kaudian nga impormasion maipapan iti panangikagumaan a mangparecover iti Maui manipud iti uram, bisitaem ti mauicounty.gov ken fema.gov/disaster/4724. Surutneyo @FEMARegion9 iti Twitter ken iti facebook.com/fema.