A ew Maram me murin ewe kar mi kon katangaw, Maui ʻOhana (Famini) ra angang fengen me forsefan

Release Date Release Number
DR-4724-HI NR-013
Release Date:
September 8, 2023
  1. LĀHAINĀ, Hawaiʻi – Non ei atun, murin ekewe ek’kei ra kununo me ngoroun aramas ra nom non imwen asoso me pwan kawor ngenir ener mongo, aramasen chon ei neni me chiechier ra mwokutukutun afetena aforsefan non ar aninis fengen, chon non ei neni mi fokun tangaw ra fokun etures me angang fengen me aforsefan murin ewe katangawen kar mi atai Maui me murin  from the worst disaster to strike Maui murin fite fansoun.
  2. Afen ew maram murin Aug. 8 kar mi fiti asepwan a atangawei nemenen Lāhainā, ese nifinifin io a nieno mifen tumun me nonomeoch ikei. Aramasen non ekei neni ra fokun nom non waten netipeta ren atongear ra mano, nom non netipechow fengen me atongear me ar weweochuti pwe non fansoun epwe worn gas me chikar sefan. 
  3. Ekei chok pwan kai ra atai atangawei ngoroun imw non Lāhainā pwan atai ewe nenien kaworen konik ren kewe neni  for kukunong unukun Kula. Ewe ek’kei a siwini enu’eochun, teninimw nom non Lāhainā ngeni ew chok ngunu’ngunun nikinikin me nom. Toraku mi karano ra winiti waten metoch mi ten won en ann. Chen ira mi saro kar ra ititiw seni ira mi chok jiwen uuta.Ewe King Kamehameha III Elementary School a turuno, iwe kewe semiriten non Lāhainā  a turusenir neur kewe pisekin kukunouw, neur kewe ngingion bear, war basikn me ar kewe minen kukunouw. 
  4. Ngeroun aramas  a peut senir imwer me nonom’eochur . Nge met a nomwetiw non Lāhainā ew mwichen aramas mi nuku’fengen non ar netpingawen met mi turu’senir pwan ar etipew fengen non aninis fengen mwach kan. Aramas anisi aramas. 

Neun Maui chon angangen tumunuw ira, fenu, me chon pusin finata repwe angang ra angang fengen ar repwe amanawa  ewe  150-yearin ira itan banyan tree. Mwichen aramas ra tonongei me aninis. Ra ioni fengeni konik, mwengo, uuf me binangket, pwan tumunuw fengeni nefiner. Nā ‘Aikāne o Maui Lāhainā Cultural Center ra forate ew tento mi orange unukun ewe Kāʻanapali resorts me pwan amasowa ngeni pisek me mwengo awewe ngeni ukukun masowen ew waten sitowa. Iei ikeia ruwomon kukunun nengin ra kunokun war minafon basiken mine a’awora ar repwe takirikir sefan ar pwapwa me basiken fetan non Kāʻanapali non ei week. Murin chok ewe kar, chon angang seni ewe center ra pwochei me forata ew Lāhainā Post Office mwen ar repwe mwokut ngeni ewe tento ar repwe poputa me anisi aramas. 

Angangen non fansoun waten osukosuk ew kuleana (wisom). Ew etipewin angang fengen a poputa seni ewe osukosuken kar, emwen seni aramasen ekei neni pwan fitifengen me aninis seni government, nonprofits me private companies. Mese’mwan, ewe State of Hawaiʻi me Maui County ra kochu’fengen me ewe American Red Cross, fiti aninis/pesepes seni FEMA, ewe U.S. Small Business Administration me ekoch federal me local partners, ar repwe ota’eochu ewe angangen aninis me for’sefan. Am’men siin pwe kewe federal ir mi nom non ewe osukosuk, ren ukukun 1,500 neur chon angang non Maui me Oʻahu. Ar angang fengen usun choke w famini.

Local, state me federal agencies ra’pwan angang fengen me ekewe minapen kewe neni me ekewe miwchen namanam mine ka ir mei weweiti pwan nechuni eoreni me uruwon Maui. Ar emwen a forata an ekewe chon angangen for’sefan repwe mutir weweiti ewe osukosuk pwan mecheres ar angang ngeni kewe aramas non wewe’eoch. Awewe, FEMA a siwini an ewe “echo application fan iten ew imw” ngeni fite aramas echo application, ren iochok mi pwan nonom non ewe imw non Lāhainā, ika kopwe apply ren en chok ren ewe FEMA assistance. Chowe chon winiposun Hawaii ra efisi ar angangen eoreni me afeiochu su’kun ew me ew kewe disaster recovery center. 

Ewe Red Cross a anisis me awora mwengo napeseni 198,000 mwengo pwan mesemes won arapakan 98,500 chon esewor nenier me meur non aewin maramen ewe osukosuk. Ewe state aa angang ngeni ewe mwichen humanitarian group me afetena kaworen imweimwen mi atatpwanapwan me Maui County fan iten kewe mi osupwang, ew angangen aninis mi kawor monian seni FEMA. Fan iten ewe Red Cross, Maui County me FEMA, napeseni 6,500 mi osupwang ra nom non hotels me ekan imw mi chok kouk fansoun nonom non ian repwe tongeni ota inet repwe tongeni niwin sefan ngeni pusin imwer. Ei angang mi fokun nukuchar an Red Cross mi chok soposopw, ren mwengo faniten famine me  emon me emon, pekin aninis ren taropwe me echipa ion mi netipechouw. Iei usun an aramasen Hawaiʻi  tongei, tumunuw ,me anisi Maui ʻohana (Famini).

Aninis ren moni mi pwan fetan eoch. Ren ikenai, FEMA me ewe U.S. Small Business Administration ra awora napeseni $65 million ren aninis seni federal faniten kewe mi osupwang non Maui ren ewe kar. Mi pachonong $21 million aninis seni FEMA fan iten emon me emon me chochon non ew imw. Me non ewe  $21 million, $10 million a kawor faniten aninisin imw iwe $10.8 million mi pwan kawor faniten met mi namot ren uuf, masowen me pisekin me non imw me toraku. An SBA disaster loans atori arapakan $45 million fan iten kan mi wor imwer non Maui, chon rent, me businesses. SBA loans iei waten aninis ren moni ren waten osukosuk seni federal. 

Chon angangen FEMA specialists kewe ra okomonong me aninis won ei fenu ra aninsi aramas ar repwe apply ren aninis seni FEMA. Ren iei, napeseni 5,000 chon osupwang a tawe neor taropwe ren an FEMA aninis ngeni emon me emon. Ei nampa mi chok nanapono.

Unungat (3) nenien disaster recovery centers mi suuk non Lāhainā, Makawao me Kahului mi anisi meinisin ion mi turuseni ika karono pisekin mi namot non ewe kar. Ewe Council for Native Hawaiian Advancement mi pwan suuki ew disaster relief center ren ewe Maui Mall for survivors ren ion emochen angei aninis seni kewe winiposon non Hawaii.

Ren ekewe disaster recovery centers me ewe Family Assistance Center, won ekena bulletin boards mi nomwofetan won ei fonu me news me online, chon nom won ei fenu ouwa tongeni sinei porous mi euchea faniten ei angangen aforsefan – porous mi euchea ren faniten mwengo me konik murin ew waten osukosuk. Mi anisi chon osupwang me manaweno ar repwe mecgeres me sinei repwe ifa usun ar repwe anopa fengeni sefan manawer me nonom’eochur. 

Non pwan ew kinikin, fifi me konik water a poputa kawor sefan ngeni Lāhainā tori ekewe neni kukunong non Maui. Ewe U.S. Army Corps of Engineers, ewe mi awora fifi non mochomochen fansoun ngeni kewe neni mi ta’ngau, a pwan poputa me wau an kewe fituw generator. Ew esisin’eoch pwe fifi epwene niwin sefan. Ewe U.S Environmental Protection Agency a poputa me koton’eoch me omokutu met mi efeingau seni nukun imw me neni mi tori ewe ka. Chon angangen ewe Maui County ra fokun tiniken me angang fengen me ewe state pwan the Corps of Engineers ar repwe ota’echu fetan’eochun me fofor’eochun emwokutun kewe pisek me metoch mi kar, ew angang mi namot ngeni angangen aforsefan.

Nukanpen ei mochan kar won ei fonu, ew saram a fi: ruwomon kukun nengin ra basiken ra pariki me pariki. Non ar takirikir, en mi rongorong: ʻOhana wewen famini.

Tags:
Nasenon asofonon