ဖဲနပတံထီၣ် FEMA အတၢ်မၤစၢၤမ့ၢ်ဝံၤန့ၤ တဘၣ်အိၣ်ခိးလၢ ကပတံထီၣ်စ့ဟ့ၣ်လိလိၢ်လၢ U.S. Small Business Administration (ကီၢ်စၢဖှိၣ်အမဲရကၤမုၢ်ဝဲၤတၢ်မၤဆံးပၢပြးကရၢ) အအိၣ်အဂီၢ်တဂ့ၤ.
တလိၣ်နပတံထီၣ် SBA စ့ဟ့ၣ်လိၢ်လၢ တၢ်ကဆိကမိၣ်န့ၢ်နၤလၢ FEMA စ့ဆီၣ်ထွဲတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဆၣ် ကဲထီၣ်သ့လၢနတန့ၢ်ဘၣ် SBA အတၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤလၢဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်တတၢာ်တနါတဖၣ်လၢ FEMA စ့မၤစၢၤတကျၢၢ်ဘၢဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
SBA တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ် မၤစၢၤဟံၣ်ကစၢ်တဖၣ် ဒီးပှၤဒိးလဲဟံၣ်တဖၣ်, ဒီးမုၢ်ဝဲၤတၢ်မၤအဆံးဒီးအဒိၣ်တဖၣ် (ပၣ်ဃုာ်ဒီးဟံၣ်ဒၢးဖှိၣ်ကစၢ်တဖၣ်) ဒီးကရၢလၢတဟံးန့ၢ်အဘျုးတဖၣ်သ့န့ၣ်လီၤ.
ဟံၣ်ကစၢ်တဖၣ်ဖျိးစိကြၢးဘၣ်သ့တုၤ $500,000 လၢစ့အအ့ၣ်စှၤစ့ဟ့ၣ်လိၢ်တဖၣ် လၢကဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤ မ့တမ့ၢ် သုးအဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဒိးလဲဟံၣ်တဖၣ် ဒီးဟံၣ်ကစၢ်တဖၣ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်လီၤမၢ်ဝဲ ဖဲတၢ်တတၢာ်တနါအပူၤန့ၣ် ဖျိးစိကြၢးဘၣ်သ့လၢ ကဃ့လိၢ်ပၢၢ်တုၤ $100,000 လၢကထၢနုာ်က့ၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်လၢအလိၣ်ဘၣ်လၢအလီၢ် ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ကူတၢ်ကၤ မ့တမ့ၢ်ဟံၣ်ဃီပီးလီတဖၣ်, ဒီးသိလ့ၣ်တဆိဒၣ်လဲာ်န့ၣ်လီၤ.
နမ့မ့ၢ်မုၢ်ဝဲၤတၢ်မၤကစၢ်တဂၤလၢ ကီၢ်ရ့ၣ်လၢ Minnesota ပာ်ပနီၣ်ဝဲတဖၣ်အကျါတဘ့ၣ် လၢအဘၣ်ဒိဝဲလၢ လါယူၤ 16 – လါယူၤလံ 4 ကလံၤမုၢ်ဒီးထံဒိၣ်နိယွၤအဃိဒီး လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဖဲတၢ်တတၢာ်တနါဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ခွဲးဂ့ၤယာ်ဘၣ်အိၣ်လၢ SBA မၤစၢၤနၤကသ့ဘၣ်ဆၣ် နကဘၣ်ပတံထီၣ်အဆိန့ၣ်လီၤ.
အဝဲသ့ၣ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး စ့အအ့ၣ်စှၤအယီၣ်လၢ တၢ်တတၢာ်တနါန့ၣ်လီၤ.
SBA ဟ့ၣ်ဝဲစ့ဟ့ၣ်လိၢ်လၢ အဘၣ်လိာ်ဒီးနနီၢ်ကစၢ်စ့တိာ်ပာ်သ့န့ၣ်လီၤ. စ့အအ့ၣ်အယီၣ်တဖၣ်န့ၣ် စှၤထဲသိး 2.688% လၢဟံၣ်ကစၢ်ဒီးပှၤဒိးလဲဟံၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, 4.0% လၢမုၢ်ဝဲၤတၢ်မၤတဖၣ်အဂီၢ်ဒီး 3.25% လၢကရၢတဟံးန့ၢ်အဘျုးတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. နတမ့ၢ်ကဟ့ၣ်ဘၣ်က့ၤစ့လၢ 12 လါအတီၢ်ပူၤဘၣ်ဒီး တမ့ၢ်ကအိၣ်ဒီးစ့အအ့ၣ်ဖဲ 12 လါအတီၢ်ပူၤဘၣ်. တလိၣ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ, အမးဒီးတၢ်ဟ့ၣ်လိၢ်အလဲဘၣ်. နဒိးန့ၢ်အနံၣ် 30 လၢကဟ့ၣ်က့ၤစ့အဂီၢ်သ့, ဒီးနမ့ၢ်ဟ့ၣ်လၢပှဲၤက့ၤစ့ဟ့ၣ်လိၢ်ဆိန့ၣ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢအဂီၢ်တအိၣ်ဘၣ်.
နမ့ၢ်အိၣ်ပာ်စၢၤ တၢ်ပီၣ်လီၤတၢ်လၢ စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်လၢအဟးဂီၤန့ၣ် SBA အပှၤကူၣ်သ့စဲၣ်နီၤတဖၣ်မၤစၢၤနၤသ့လၢ စ့အအ့ၣ်စ့ဟ့ၣ်လိၢ်လၢ နဟ့ၣ်က့ၤကဲန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အိၣ်သးတနီၤန့ၣ် SBA ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤစ့သ့လၢ တၢ်ပီၣ်လီၤတၢ်လၢအိၣ်ပာ်စၢၤ ခဲလၢာ်ခဲဆ့ မ့တမ့ၢ် တကူာ်တဝာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
SBA မ့ၢ်ဝဲ ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤစ့ဆီၣ်ထွဲအဂံၢ်ထံး အဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
SBA တၢ်တတၢာ်တနါစ့ဟ့ၣ်လိၢ်တဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ ကီၢ်စၢဖှိၣ်ပဒိၣ် တၢ်တတၢာ်တနါတၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤစ့ဆီၣ်ထွဲ အဂံၢ်ထံးဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပှၤအိၣ်မူတ့ၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. SBA တၢ်တတၢာ်တနါစ့ဟ့ၣ်လိၢ်တဖၣ်န့ၣ် ကျၢၢ်ဘၢဝဲတၢ်လီၤမၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်အုၣ်ကီၤ, FEMA စ့ဆီၣ်ထွဲ မ့တမ့ၢ်တၢ်အိၣ်ယၢၤမၤစၢၤအဂၤတဖၣ် တဟ့ၣ်လိးက့ၤစ့လၢလၢပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤအိၣ်မူတ့ၢ်တဖၣ် တကြၢးအိၣ်ခိးတၢ်အုၣ်ကီၤအတၢ်ဟ့ၣ်စ့ တချုးတၢ်ဆှၢထီၣ်တၢ်ပတံထီၣ် SBA အစ့ဟ့ၣ်လိၢ်တဂ့ၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်အဝဲသ့ၣ်ကဃုထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်တဖၣ်အံၤစ့အုၣ်ကီၤတလၢပှဲၤ လၢစ့လၢတၢ်ထုးက့ၤသ့လၢခိသွဲ မ့တမ့ၢ်တၢ်မၤဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ် လၢအလိၣ်တၢ်ဘှီဘၣ်က့ၤမမ့တမ့ၢ် လဲလိာ်အဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
စ့ဆီၣ်ထွဲတဖၣ်လၢ ကမၤစှၤလီၤခါဆူညါတၢ်တတၢာ်တနါတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၤလၢအဃ့လိၢ် SBA တၢ်တတၢာ်တနါစ့ဟ့ၣ်လိၢ် လၢအဖျိးစိကြၢးဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဃုထၢသ့လၢ ကဒိးန့ၢ်စ့ဆီၣ်ထွဲလၢတၢ်မၤအါထီၣ်အီၤ လၢတၢ်မၤစှၤလီၤတၢ်ဟးဂီၤတဖၣ် ဒ်သိးကမၤဆူၣ်ထီၣ်ဂ့ၤထီၣ်အဟံၣ် မ့တမ့ၢ်မုၢ်ဝဲၤတၢ်မၤတဖၣ် လၢခါဆူညါတၢ်တတၢာ်တနါတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအါထီၣ် SBA တၢ်တတၢာ်တနါစ့ဟ့ၣ်လိၢ်တဖၣ်သ့ ပၢၢ်တုၤ 20% လၢကမၤတၢ်ဘှီဆူၣ်ထီၣ်ဟံၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
နဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်က့ၤလၢ တၢ်တတၢာ်တနါလၢတၢ်ပာ်ဖျါဃာ်တမံၤဂ့ၤ နတိာ်ကျဲၤဆိတၢ်ဒီး ဆိကမိၣ်တၢ်ဘၣ်ဃး ကဘၣ်ဒီသဒၢနဟံၣ်ဒီးဟံၣ်ဃီ, မုၢ်ဝဲၤတၢ်မၤ, ဒီးပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ တၢ်ဘှီဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ်တၢ်မၤစၢၤန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲမၤစၢၤနၤလၢ နကဘှီက့ၤဒီးက့ၤမၤမုၢ်ဝဲၤတၢ်မၤဘၣ်. နစူးကါကျိၣ်စ့အံၤသ့စ့ၢ်ကီးလၢ ကမၤဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တဖၣ် လၢအမၤစှၤလီၤ မ့တမ့ၢ် တြီကွံာ်ခါဆူညါတၢ်ဟးဂုၤဟးဂီၤတဖၣ် မ့တမ့ၢ် အုၣ်ခီၣ်သးသမူတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်လိၣ်ဘၣ် SBA အတၢ်တူၢ်လိာ်ဟ့ၣ်ပျဲဘၣ်ဃး တၢ်ဘှီဆူၣ်ထီၣ်က့ၤတၢ်တဖၣ် တချုးတၢ်မၤအါထီၣ်စ့ဟ့ၣ်လိၢ်တမံၤလၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ. အဘူးအလဲလၢနဘၣ်ဟ့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်, ဒီးဖဲတၢ်တူၢ်လိာ်ဟ့ၣ်ပျဲနၤန့ၣ် နမူဒါတအိၣ်လၢ ကတူၢ်လိာ်စ့ဟ့ၣ်လိၢ်တမံၤဘၣ်.
တၢ်ယိယိဖိတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် မၤဆူၣ်ထီၣ်နဟံၣ် မ့တမ့ၢ်မုၢ်ဝဲၤတၢ်မၤတဖၣ်တနံၤအံၤသ့ လၢကဟးဆှဲးတၢ်ဟးဂီၤဒီး တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤလၢတတိာ်ကျဲၤဃာ် လၢခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
မၤလိအါထီၣ်ဘၣ်ဃး SBA တၢ်တတၢာ်တနါစ့မၤစၢၤလၢ www.sba.gov/funding-programs/disaster-assistance တက့ၢ်. လၢကန့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်က့ၤလၢတၢ်တတၢာ်တနါလၢ Minnesota အပူၤအဂီၢ်န့ၣ် နုာ်လီၤကွၢ် www.fema.gov/disaster/4797 တက့ၢ်.